تفسیر سوره حجرات (جلسه اول)
استاد: مجتبی عرب 15/07/97
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ <۱>
سوره با دغدغه ی این که همه ی ما اهل ایمان هستیم شروع می شود که ای کسانی که اهل ایمان هستید پیش نیافتید نسبت به خدا و رسول او و تقوای خدا را پیشه کنید به تحقیق که خداوند شنوای داناست. سوره به دیوارهایی گفته میشود که محدوده یک شهر را مشخص می کنند وقتی یک واحدی به نام سوره شکل گرفته انتظاراین است که کلمات وآیاتش یک ربط حکیمانه ای باهم داشته باشد.نگاه ما به خواندن قران باید اینگونه باشد.و با نهی ودستوربه پرهیزگاری ادامه می یابد،در چه فضایی یک موجود زنده ای که درحال هدایت جامعه ای است هشدار می دهد؟راجب چی هشدار می دهد؟پس جامعه مومنین در مظان اتفاقی است که قران با هشدار دادن راجع به آن دارد جلوی آن را می گیرد. جامعه مبتلای به پیش افتادن از خدا و رسول دارد می شود.در چه چیزی؟ در همه چیز.سوره حجرات با این هشدار به جامعه ایمانی شروع می شود.]واتقوالله[ با جایگاه اجتماعی پیامبر مرتبط است محوریت جامعه رهبر جامعه در این زمان است که قران خودش رو در طول زمان امتداد می دهد در مورد رسولی صادق است که رسول الله بودن ونه پیشی نگرفتن از هر راهبری
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَکُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِیِّ وَلَا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ کَجَهْرِ بَعْضِکُمْ لِبَعْضٍ أَنْ تَحْبَطَ أَعْمَالُکُمْ وَأَنْتُمْ لَا تَشْعُرُونَ <۲>
همانطور که عادت دارید بایکدیگر وبا صدای بلند صحبت کنید با پیامبر خداصحبت نکنید. نتیجه اش؟ ان تحبط اعماالکم در حالی که شعوراین درک را ندارید.درحالی که نمی فهمید،همه ی اعمالتان حبط می شود.
إِنَّ الَّذِینَ یَغُضُّونَ أَصْوَاتَهُمْ عِندَ رَسُولِ اللَّهِ أُوْلَئِکَ الَّذِینَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوَى لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِیمٌ <۳>
کسانی که صدایشان را نزد رسول خدا پایین می آورند اینها همان کسانی می شوند که خداوند دل های آن ها را در کوره داغ های تقوا خالص سازی کرده،امتحان کرده.برای آنها یک مغفرت و اجر بسیار عظیمی است.بالای صفحه آیه اخر سوره فتح ]مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ ۚ وَالَّذِینَ مَعَهُ... مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِیمًا [کسانی این اجر به آنها می رسد که صدایشان را جلوی پیامبر بالا نمی برند.با توجه به تناسب جرم وجزا یا خیر و ثواب می توان فهمید منظور آیه بالا و پایین بردن صدا برای قبولی یا رد اعمال نیست بلکه عمقی تر است کمااینکه بسیاری از منافقین خیلی با ادب با پیامبر صحبت می کردند.بلکه منظور به اصطلاح امروزی شانتاژ کردن یا همون شلوغش کردن است به طوری که صدای اون کسی که باید شنیده بشود شنیده نشود.حتی تا آن جا که صدای پیامبر،صدای رهبر در جامعه گم بشود.البته باید توجه کرد که در طیف های مومنین هم بعضی در آن ها نفاق نفوذ کرده و در یک دایره ای افتاده اند که به سردمداری منافقین به صدا روی صدای ولی جامعه آوردن تن می دهند ولی هنوزم اینجوری نیست که از دایره ایمان خارج شده باشند در چنین وضعیتی قران هشدار می دهد که اگر این جوری پیش بروید دچار حبط عمل می شوید و اعمالتان هیچ سودی برایتان نخواهد داشت.
إِنَّ الَّذِینَ یُنَادُونَکَ مِن وَرَاء الْحُجُرَاتِ أَکْثَرُهُمْ لَا یَعْقِلُونَ <۴>
کسانی که ازپشت حجره ها تو را باصدای بلند تو را ندا می دهند بیشترشان عقل ندارند.کسانی هستند که جلوی پیامبر هم نمی آیند صدایشان را بلند کنند.می شود بدون اینکه صدا روی صدای ولی جامعه آورد،با تولید جریان های فکری و سیاسی رسانه ای یک کاری کرد که حرف ولی کلا برود کنار و شنیده نشود.
وَلَوْ أَنَّهُمْ صَبَرُوا حَتَّى تَخْرُجَ إِلَیْهِمْ لَکَانَ خَیْرًا لَّهُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ <5>
اگرصبر می کردند تا توی پیامبر به سمت آن ها می رفتی برایشان بهتر می بود و خداوند بسیار آمرزنده ی رحمان است.در مسیر بی خردی هایی که جاده صاف کن یک جریانات سیاسی اجتماعی که این صداها را ایجاد می کنند قرار نگیرید وخداوند هم غفور رحیم است اگر یک جاهایی پازل آن ها را تکمیل کردید خدا جبران کننده است غفران همین است شتر دیدی ندیدی است.
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِن جَاءکُمْ فَاسِقٌ بِنَبَأٍ فَتَبَیَّنُوا أَن تُصِیبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَى مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِینَ <۶>
تا این جا بحث کلی پیشی نگرفتن از فرمان خدا و رسولش است از آیه ۶ تا آیه ۱۱-۱۲ یک مقدار وارد فضا متفاوتی می شویم
یکسری ادابی را مطرح می کند که یک ارتباطی با آیات ابتدایی سوره دارد،که انشالله در جلسه بعد مورد بررسی قرار میدهیم.
یکشنبه هر هفته بعداز نماز مغرب و اعشا مسجد دانشگاه صنعتی امیرکبیر ، جلسه تفسیر قرآن کریم
